Otism (içekapanıklık) nedir?
İlk olarak 1943’de tanımlanmış olmasına rağmen, otism göreceli olarak az bilinen bir özürdür.
Otistikkişiler, omurga felci geçirenler gibi fiziksel olarak özürlü değildirler: tekerlekli iskemleye gerek duymazlar ve dışarıdan görünüşleri herkes gibidir. Görünmesi mümkün olmadığı için, bu hastalığa dikkati çekmek ve hastalığı anlamak daha da zor olabilir.
”Otistik bir çocuk ’normal’ göründüğü için, herkes onun çok yaramaz olduğunu veya ebeveynlerin çocuğu kontrol edemediğini düşünür. Yabancılar genelde bu kontrolsüzlükten bahsederler.”
Otism Nedir?
Otisim, hayat boyu sürecek, bir kişinin iletişim yeteneğini ve diğer insanlarla olan ilişkileirni etkileyen, zamanla gelişen bir özürdür. Otistik olan çocuk ve yetişkinler, başkalarıyla anlamlı bir şekilde ilişki kurmakta zorluk çekerler. Arkadaş edinme ve aynı zamanda başkalarının duygularını anlayabilme yetileri genelde kısıtlıdır.
Otistik kişilerin çoğunlukla , ek olarak öğrenme zorlukları da vardır ama, otistik olan herkes dünyaya bir anlam vermekte zorlanır.
Aynızamanda Asperger sendromu adı verilen, otismin daha farklı bir şekli olan, otistik gurubun daha üstlerinde yer alanları tanımlayan bir durum da vardır. Daha fazla bilgi için, Asperger sendromu nedir? başlıklı kitapcığımıza bakınız.
”Otistik birisi için gerçek, birçok insanın, yerin, sesin, görüntünün ve olayın birleştiği bir kargaşadır. Onlar için net sınırlar yoktur, veya herşey kuralsız ve anlamsızdır. Hayatımın büyük bir kısmı, herşeyin arkasındaki düzeni anlamaya çalışmakla geçmektedir.”
Otistik bir kişi
Otisimin özellikleri nelerdir?
Otistikkişilerin, genelde zorlandıkları üç ana alan vardır; bunlar üçlü bozukluklar olarak bilinir.
•Toplumsal kaynaşma (toplumsal ilişkilerde zorluk çekme, örneğin, diğer kişilere uzak ve vurdum duymaz görünmek).
•Toplumsal iletişim (sözlü ve sözsüz iletişimde zorluklar, örneğin, genelde kullanılan mimiklerin, hareketlerin veya ses tonunun anlamını kavrayamama).
•Hayal gücü (kişiler arası oyun ve hayal gücünün gelişmesi konusunda zorluklar, örneğin, belkide, sürekli yapılmaktan öğrenilmiş ve kopyalanmış, sınırlı hayal gücü gerektiren aktivitelerin olması gibi).
Bu üçlüye ek olarak, rutini değiştirmeye karşı koyma ve tekrarlama düzeninde olmak da çok yaygındır.
Otisime ne sebep olur?
Otisimenelerin veya neyin sebep olduğu tam olarak bilinmemektedir ama araştırmalar genetik faktörlerin önemli olduğunu ortaya koymuştur. Araştırmalar aynı zamanada, doğum öncesi, hemen doğumdan sonra veya doğum sırasında olan beyin gelişmesini etkileyen bir dizi durumun, otisimle ilgili olduğunu kanıtlamıştır.
Tanı
Otistik tanısı ne kadar erken konursa, o kişinin gerekli destek ve yardımı alma şansı da o kadar artar.
Otistik kişilere yardım edilebilir mi?
Yetenekleri en fazlaya çıkarmak ve yetişkin olarak tam potansiyelini bulması için, özel eğitim ve uzmanlaşmış destek, otistik bir kişinin hayatında gerçekten de büyük değişiklik yapabilir.
Ulusal Otistik Birliği (NAS) (UOB)
1962’de kurulmuş olan Ulusal Otistik Birliği (National Autistic Society (NAS)), Bk’da otistik kişilere yardım eden, ulusal ve uluslararası insiyatiflerde, otistik kişilerin güçlü bir sesi ve onlara bakan en önemli bir gurup olarak gelişmiştir. Birlik, otistik kişilere hayatlarını mümkün olduğunca bağımsız bir şekilde yaşamaları için gerekli her türlü yardımı sağlayacak alanlarda çalışmalarını sürdürmüştür.
Bugünlerde UOB
•yetişkinler ve eğitim merkezlerini yürütür
•yerel yönetimlerikendi uzmanlık hizmetlerini geliştirmeleri için destekler
•bir dizi kitapcık ve kitap yayınlar
•ebeveyn ve araştırmacıların randevu alarak kullanabilecekleri bir kütüphane hizmeti sunar
•bakıcı ve ebeveynler ve otistik gurubu bozukluğu olanlar için, bir otistik yardım hattı yürütür
•konferans ve eğitim programları düzenler
•arkadaşlık kurma ve ebeveynlerin birbirlerini desteklemesi için, ulusal çapta, gönüllü çalışmalar düzenler
•uzmanlaşmış, tanı ve değerlendirme hizmetleri sunar
•otisimin nedenlerini araştırmayı destekler
•ülke çapında, yerel gurupları ve aileleri destekler
•otisim konusuna dikkati çeker ve kişilerin daha anlayışlı olmaları için çalışmalar yaparlar
•otism alanında çalışan, profesyonel kişi ve organizasyonlara danışmanlık hizmeti sunar
•otisme ait eğitim ve bakım konusundaki hizmetleri kredilendirme programları sunar
Eczacıbaşı
